Hoe zit het nou met ‘oordelen’?
De werking van ons brein
We vinden allemaal dat je niet mag oordelen over een ander en toch doen we het allemaal.
En het gebeurt vaak zelfs zo snel dat we het zelf niet eens doorhebben! Dit heeft te maken met de werking van ons primaire brein, waarin onze overlevingsdrang zit. Dit brein detecteert binnen no-time of er sprake is van gevaar, of een oncomfortabele situatie en zendt dan ‘alarmsignalen’ uit.
Vaak speelt dit proces zich onbewust en in milliseconden af. Wij reageren hierop door de bekende vecht, vlucht of verstarren reactie. Van nature gaan we dan op zoek naar een veiligere of meer comfortabele situatie. Dit doen we onbewust ook in de sociale omgang.
Sociaal gedrag
Wij zijn als mensen sociale wezens die graag de veiligheid van een groep opzoeken, onze vrienden of collega’s. We vinden het leuk om samen te werken, ideeën uit te wisselen en met elkaar te sparren. Tegelijkertijd is het lastig dat je vooraf niet weet wie je kunt vertrouwen, wie bij jou past of wie nou de juiste talenten heeft om jouw groep mee te vormen. Omdat we ook als mens ook maar zoveel prikkels per seconde kunnen verwerken, regelt ons brein dat we heel snel een ander beoordelen; dit maakt ons leven minder ingewikkeld en minder gevaarlijk. In een milliseconde bepalen we in feite of we iemand leuk vinden en of we de ander betrouwbaar vinden. Als team bijvoorbeeld een gezamenlijk oordeel hebben is ook goed voor de groep en de onderlinge band – “vinden jullie dat ook zo leuk…? “-.
De plank mis slaan
Het risico is dat we soms de plank mis slaan. Dit komt doordat ons oordeel per definitie onbetrouwbaar is; we zijn namelijk altijd partijdig en niet objectief, bijvoorbeeld door onbewuste afspraken die in de groep gelden. We oordelen dus voordat we meer van elkaar weten. Omdat we ook allemaal leuk, lief en aardig gevonden willen worden, vinden we onze ‘reputatie’ belangrijk en als iemand daar anders over ‘oordeelt’ vinden we dat lastig en worden we onzeker want we kunnen mogelijk door de groep verstoten worden en dat betekent weer onveiligheid.
Positief
De positieve kant van oordelen is dat jij je veilig voelt bij de groep waarvoor je kiest, oordelen houd je ook scherp omdat je telkens aan het ‘peilen’ bent hoe het zit met de sociale verhoudingen. Het is ook verfrissend om te beseffen dat iedereen jou niet door en door kent en dat er nog van alles te ontdekken valt!
Onderzoeken
Realiseer je dus dat jouw oordeel een voorlopig iets is en dat je kunt gaan ontdekken hoe het werkelijk zit. Dit kun je doen door te beseffen dat hoe jij naar iets kijkt en het ervaart, jouw perceptie is en niet per definitie de waarheid is. Anderen kunnen zomaar een andere perceptie hebben.
Kijk eens naar onderstaand plaatje: wat valt jou als eerste op?
Het zou zomaar kunnen zijn dat iemand anders heel iets anders ziet dan jij!
Degenen die het lukt om kritisch naar hun eigen oordeel te kijken en dit kunnen bijstellen, zullen uiteindelijk flexibeler en aardiger tegen anderen zijn. Neem jezelf daarom minder serieus, maar de ander juist méér!
De volgende keer meer over vertrouwen
Team Being on Mission
